Wrak Lebbin II, czyli Betonowiec koło Łeby

Wrak Lebbin II, czyli Betonowiec koło Łeby

Budowę Itzehoe, stalowej parowej jednostki handlowej, zaczęto w maju 1904 roku, w stoczni Schomer & Jensen w Tönning, która od października 1904 operowała jako Eiderwerft AG.

Parowiec zwodowany w styczniu 1905, po odbyciu próbach morskich w lutym 1905 został dostarczony do odbiorcy, spółki zajmującej się importem węgla: Wilhelm Gahde & Carl Compas Dampfschiffsreederei m.b.H., mającej siedzibę w niemieckim mieście Itzehoe. Był to pierwszy i jedyny statek tego armatora.

Itzehoe, numer stoczniowy 61, sygnał rozpoznawczy LWDJ, był parowym statkiem handlowym o długości 49.02 m, szerokości 8.30 m, wysokości bocznej 3.81 m i w pełni załadowany posiadał zanurzenie 3.50 m.

Charakteryzował się pojemnością 370 BRT, 267 NRT oraz 650 TWD. Wyposażony był w jedną tłokową maszynę parową potrójnego rozprężania o mocy 350 PSi z cylindrami o średnicy: 320 mm, 525 mm, 860 mm i skoku tłoka 600 mm. Kocioł główny o wymiarach 3.59 m x 3.13 m posiadał 2 paleniska i 120 m 2 powierzchni grzewczej oraz pracował przy ciśnieniu 12 bar. Dodatkowo na wyposażeniu znajdował się kocioł pomocniczy tzw. Donkey. Kocioł, jak i maszyna parowa zbudowane były przez tę samą stocznię Eiderwerft AG w Tönning. Statek osiągał prędkość 8 węzłów.

W obliczu narastających problemów finansowych i widma bankructwa firmy Gahde & Compas, w 1910 roku sprzedano statek, a nowym właścicielem została firma A/S Hans Kyvig z Haugesund, zarządzana przez Johana Amundsena również z Haugesund.

Nazwę statku zmieniono na HANS KYVIG, sygnał rozpoznawczy MGHV. U tego operatora statek pływał do 1914 roku, kiedy to został sprzedany do Niemiec. Teraz jako Lebbin II (JGMN) należał do szczecińskiej firmy spedycyjnej ” Pommerscher Industrie Verein auf Aktien ”, której właścicielem był Johaness Quistorp.

Lebbin II głównie używany był do transportu rugeńskiej kredy do miejscowości Lebbin na Wolinie, gdzie znajdowała się fabryka cementu portlandzkiego, należąca do Quistropa, która pomimo spadku produkcji kredy w sąsiednim miasteczku Kalkofen, dalej mogła prowadzić produkcję.

Lebbin II stał się wczesną ofiarą I wojny światowej, która wkrótce wybuchła.

16 grudnia 1914 r., płynąc z Lebbin z ładunkiem cementu do Królewca, zaginął wraz z całą dziesięcioosobową załogą. Przez lata sądzono, iż statek padł ofiarą miny z rosyjskiej zapory minowej Nr 5 – 240 min postawionych przez rosyjski stawiacz min Amur 19 listopada 1914 roku na zachód od Ławicy Słupskiej. Do dziś niektóre opracowania wymieniają ten rejon. W rzeczywistości Lebbin II zatonął na północ od Łeby, prawdopodobnie na jednej z min, które zdryfowały z zapory minowej Nr 7 – 50 min postawionych przez rosyjski niszczyciel Novik 21 listopada 1914 roku na północ od latarni morskiej Czołpino.

Na swojej stronie poświęconej fotografii podwodnej Tomasz Żabierek napisał ciekawą refleksję z nurkowania na tym wraku:


”Kiedy odpływamy od wraku i w całości ogarniamy go wzrokiem, jego ułożenie i rozległe szczątki ukazują nam, jak statek tonął. Zawsze w takiej sytuacji wyobrażamy sobie tragedie, jaką przeżyła załoga. Ilu marynarzom udało się przeżyć, a ilu odeszło na wieczną wachtę?”

 

Wyniku przeprowadzonych badań archiwalnych Stowarzyszeniu Podwodne Dziedzictwo udało się ustalić dokładną listę marynarzy. W tym ostatnim rejsie wraz z parowcem Lebbin II zatonęła jego cała 10 – osobowa załoga:

Kapitan Peter Stowahse, urodzony 19.02.1874 w Wollin
Steuermann Fritz Conrad Braun, urodzony 17.03.1878 w Gros Klitten
Bootsmann Wilhelm August Johann Heinrich Liesener, urodzony 15.06.1860 w Wollin
Matrose Eduard H.Schottke, urodzony 24.04.1886 w Peyse
Matrose Fritz Torner, urodzony 25.12.1895 w Peyse
Leichtmatrose Heinrich Dagott, urodzony 23.12.1896 w Pillau
Maschinist Karl Grunsdorf, urodzony 12.03.1857 w Prostnischken
Maschinist Assistent Bruno Buttner, urodzony 20.04.1891 w Konigsberg
Heizer Walter Andreas, urodzony 10.12.1895 w Zinten
Koch Hermann Jahnke, urodzony 23.04.1890 w Eggesin


Informacje

numer stoczniowy: 61
sygnał rozpoznawczy” LWDJ
zanurzenie 3.50 m
pojemność: 370 BRT, 267 NRT oraz 650 TWD

wymiary

długość: 49.02 m
szerokość: 8.30 m
wysokość boczna 3.81 m


 

Written by Michał Ogłoza